Eίδαμε την αμφίσημη "ΔΟΥΛΕΙΑ" [χωρίς τόνο] σε ιδιοφυή σκηνοθεσία και απόδοση από τον θεατρολόγο Μενέλαο Καρατζά

 Το εύλογο ερώτημα που ανακύπτει σε αυτό το καλογραμμένο δυαδικό (αν όχι και διπολικό) θεατρικό έργο είναι: πόσο αφιονισμένος μπορεί να είναι κάποιος για να επιμένει πάση θυσία να κρατάει μια νοσηρή παθογόνο εργασία που αντί για δουλειά μοιάζει με δουλεία ισόβια, αναπότρεπτη κι αναπόδραστη;

Η έλλειψη αλληλεγγύης από τους συναδέλφους, το κακό εργασιακό περιβάλλον, η καθημερινή έμμεση (ή και άμεση) κακοποίηση δημιουργούν εθισμό και καταλήγουν στο περίφημο «σύνδρομο τής Στοκχόλμης»;

Πόσον ιδρυματισμό υφίστανται οι ταλαίπωροι εργαζόμενοι πριν το ανεπιθύμητο (για όλους, κυρίως για τους εργοδότες) “burn out”;

Τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί η επιστήμη τού Μάνατζμεντ σε Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού, επιβάλλεται κάθε στέλεχος να έχει έναν τουλάχιστον coach ή και μέντορα (ανάλογα με το μέγεθος τού εγχειρήματος και το επενδυόμενο ποσό στη δια βίου μάθηση).

Το “risk analysis” σε μια μεγάλη επιχείρηση συμπεριλαμβάνει κυρίως το προσωπικό, ειδικά εκείνο που χειρίζεται ευαίσθητα θέματα ή «κατεβάζει ιδέες» (όσους δηλαδή και όσες/όσα συμμετέχουν συνειδητά ή εκ των πραγμάτων σε παντοειδή “think tank”). Σε αυτές τις περιπτώσεις προσφέρονται από τις πολυεθνικές ανώνυμες ή επώνυμες εταιρείες (εκτός από τον παχυλό μισθό) δελεαστικά αντισταθμιστικά οφέλη.

Κάθε “work alcoholic” είναι απολύτως αρεστός (αν όχι και επιθυμητός) από το αφεντικό του, γιατί είναι το τέλειο εργαλείο (εφ’ όσον είναι καλολαδωμένο και λειασμένο) πάντα σε πρώτη ζήτηση, πάντα εύκαιρο για αξιοποίηση.

Εδώ ένας ψυχαναλυτής-ψυχοθεραπευτής, θεσμικό όργανο τής αμερικάνικης Εργατικής Νομοθεσίας εξετάζει μία παρανοϊκή πελάτισσα μετά από μια δυσάρεστη ανεπιθύμητη έκρηξη εν ώρα εργασίας που μεταδόθηκε ζωντανά από το ίντερνετ χάρη στους καλοθελητές συναδέλφους της, που αντί να τρέξουν να τη βοηθήσουν, το είδαν ως ένα ακόμα θέαμα, την αντιμετώπισαν όχι ως πραγματικό πρόσωπο με σάρκα και οστά αλλά ως μία ακόμα εικονική πραγματικότητα. Αυτός είναι ένας από τους κινδύνους υπερκαταναλώσεως υπηρεσιών τού Διαδικτύου.

Ο άλλος είναι να παρασυρθεί ο χρήστης και να γίνει εξαρτημένος από την ψηφιακή περιήγηση. Δεν ξέρουμε ποιος από τους δύο είναι ο νικητής σε αυτόν τον αγώνα λόγων. Ο πυροβολισμός είναι άσφαιρος, άηχος, επαναλαμβανόμενος, δεδομένης τής υπερτονιζομένης θεατρικής συμβάσεως.

Είναι η κοπέλα έρμαιο των παρανοϊκών οραμάτων της ή απλώς ανακάλυψε τυχαία έναν κακοποιητή; Ή μήπως και τα δύο; Και ποιο ρόλο παίζει η στατιστικώς αναμενόμενη τυχαιότητα στις διαπροσωπικές ανθρώπινες σχέσεις, όταν όλη η γη έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο διαδικτυακό χωριό;

Ερωτήματα, ερωτήματα, ερωτήματα… που τίθενται στην διακριτική ευχέρεια και στις οξυμένες κριτικές δεξιότητες κάθε επαρκούς θεατή-αναγνώστη.

Τα μυθοπλασμένα έργα με ανοικτό τέλος και υπερβολική χρήση λεκτικής βίας δίνουν δουλειά για το σπίτι σε όσους/όσες/όσα θέλουν να τα μεταφέρουν από την σκηνή στον πραγματικό κόσμο… Κι εδώ περιμένουν άλλες Σειρήνες, άλλοι Λαιστρυγόνες τε και Κύκλωπες ελλοχεύουν.

Το θέατρο όμως λειτουργεί ούτως ή άλλως δραματοθεραπευτικά, ομοιοπαθητικά, εξορκιστικά των έσωθεν κι έξωθεν ανησυχιών-φοβιών- ανασφαλειών.

Υπέροχη παράσταση, καταπληκτικές ερμηνείες. Τέλεια όλα. Θα δουλέψει για πολλές σαιζόν, κατά την ταπεινή – ταπεινοτάτη – μου γνώμη ως ειδικού πραγματογνώμονα-εμπειρογνώμονα κι επιστήμονα.

Το Κοινό όμως είναι αυτό που πάντα κρίνει εν τέλει.

Ο λόγος σε Εσάς λοιπόν. Αναζητείστε το.

Γράφει ο ποιητής, θεατρολόγος, μεταφρασεολόγος και κριτικός

Κωνσταντίνος Μπούρας.