Η Ραμαγιάνα και η Μαχαμπαράτα αποτελούν τα δύο παραδοσιακά έπη της Ινδίας, που έχουν τεράστια απήχηση λόγω του έντονου στοιχείου της περιπέτειας.
Η παράσταση του Θεάτρου Ρόδα που δόθηκε στις 8 Ιουλίου στο θέατρο Βράχων είναι αφιερωμένη στη μνήμη του μεγάλου σκηνοθέτη του Θεάτρου, Πήτερ Μπρουκ, που το Σάββατο 2 Ιουλίου πέθανε στο Παρίσι σε ηλικία 97 εκφράζοντας την ελπίδα για το πνεύμα του, που παρέμεινε νεανικό και ακούραστο μέχρι το τέλος, να φωτίζει και να εμπνέει το δρόμο τού σύγχρονου θεάτρου σε όλο τον Κόσμο.
Για τα μέλη της Θεατρικής Ομάδας ΡΟΔΑ, αυτή είναι μια περίεργη σύμπτωση. Η Ραμαγιάνα, είναι το έργο που συνέδεσε την ομάδα μαζί του με πολλούς τρόπους, γι΄αυτό και πριν αρχίσει η παράσταση γίνεται αναφορά στον θάνατο του μεγάλου αυτού σκηνοθέτη. Το 1985 , όταν ο Μπρουκ παρουσίασε στο θέατρο Πέτρας του Δήμου της Πετρούπολης το έργο του «Μαχαμπαράτα» ξεκίνησε η επαφή της ομάδας μαζί του. Τότε, πολλές από τις βραδιές που ήταν στην Αθήνα, ο Πήτερ Μπρουκ είχε επισκεφθεί την κυρία Περετζή και την Ομάδα των Ιερών Χορών του Γκουρτζίεφ που εκείνη δίδασκε. Η θεατρική ομάδα ΡΟΔΑ βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία εφαρμόζοντας και διερευνώντας μέσα από τη θεατρική πράξη τη θεωρία και πρακτική του Έλληνα φιλοσόφου Γεώργιου Γεωργιάδη, ευρύτερα γνωστού ως Γκουρτζίεφ. Εκείνη την περίοδο ο Μπρουκ συμμετείχε προσωπικά στους Ιερούς Χορούς, δείχνοντάς στην ομάδα πολλές από τις δικές του θεατρικές ασκήσεις και συζητώντας για την έννοια τού «Θεάτρου τού Ιερού», γεγονός που υπήρξε πηγή έμπνευσης για την κυρία Μαρία Περετζή, τόσο για την συγκρότηση της Θεατρικής Ομάδας ΡΟΔΑ, όσο και για την μελέτη της πάνω στα Ινδικά έπη της «Μαχαμπαράτα» και της «Ραμαγιάνα». Την Ραμαγιάνα η κυρία Περετζή ανέβασε για πρώτη φορά το 1997, καθώς συνεχίστηκε και η επαφή μας με τον κύριο Μπρουκ, τόσο στην Αθήνα, όταν την επισκεπτόταν, όσο και στο Παρίσι όπου ζούσε.
Πρόκειται για ένα έπος όπως η Οδύσσεια και η Ιλιάδα. Ιστορικά, το έπος αναφέρεται στις παραδόσεις δύο αρχαίων ισχυρών λαών, των κατοίκων της Αγιοντία και της Μιτίλα στη βόρειο Ινδία, όπου βασίλευαν οι οικογένειες του Ράμα και της Σίτα, αντίστοιχα.
Οι μελετητές, που δέχονται το γεγονός της ύπαρξής τους τα χρόνια μεταξύ του 1.200 και 1.000 π.Χ., εντοπίζουν ότι ο πολιτισμός στις περιοχές αυτές την περίοδο εκείνη ήταν σημαντικά ανώτερος απ’ ό,τι σε άλλα μέρη της Ινδίας. Οι Γερμανοί ιστορικοί του δέκατου ένατου αιώνα θεωρούσαν ότι η νίκη του Ράμα επικεφαλής μιας συμμαχίας στρατιών της βορείου και μέσης Ινδίας πάνω στα στρατεύματα των Ραξάσα ( εκπρόσωποι του κακού), των κατοίκων της σημερινής Κεϋλάνης, απεικονίζει την επικράτηση των Αρείων φυλών πάνω στους πιο πρωτόγονους πολιτισμούς της νοτίου Ινδίας.
Οι στίχοι του Βαλμίκι, του φερόμενου σαν συγγραφέα του έπους, κρατούν με τη μεγάλη τους ποιητική δύναμη την ισορροπία ανάμεσα στις δύο ερμηνείες, την μυστικιστική και την ιστορική, διατηρώντας έτσι το ενδιαφέρον τόσο των θεατών που βλέπουν τη Ραμαγιάνα σαν περιπέτεια, όσο και αυτών που το ερμηνεύουν σαν μείζον θρησκευτικό έργο. Περιγράφονται οι περιπέτειες ενός ήρωα, του Ράμα, που περιπλανιέται από την βόρεια Ινδία έως την Κεϋλάνη, μέχρι να ξαναβρεί το χαμένο του βασίλειο. Σαν την Ιλιάδα, περιγράφει τις μάχες και τις περιπέτειες για την ανάκτηση μιας βασίλισσας, της Σίτα, που εκπροσωπεί την ίδια τη ψυχή του.
Από αυτόν τον εσωτερικό και εξωτερικό αγώνα, μάχες με τις δυνάμεις του κακού, σασπένς , ήττες και νίκες, διαπλοκές και θρίαμβοι. Επίκεντρο της Ραμαγιάνα είναι η μάχη που δίνει διαρκώς το Καλό ενάντια στο Κακό. Οι ήρωές της πολεμούν εκείνους που δεν σεβάστηκαν το ντάρμα, την αντανάκλαση του θείου νόμου πάνω στην κοινωνία. Οι μαγικές πράξεις προσθέτουν ενδιαφέρον, και η συνεργασία των ανθρώπων με τα ζώα όπως το ελάφι, τους πιθήκους δίνει στο έργο μιαν μυθική διάσταση.
Οι ήρωες , αλλά και ο ηθοποιοί αναζητούν μέσα από το κείμενο και τον ρόλο τους τον ανώτερο εσωτερικό τους εαυτό.
Η προετοιμασία των ηθοποιών, η κατασκευή των κουστουμιών και των σκηνικών, η δημιουργία της ζωντανής μουσικής και των φωνητικών που αποτελούν αδιάσπαστο μέρος των θεατρικών της παραγωγών, κάθε άλλη δραστηριότητα από το μαγείρεμα μέχρι την καθαριότητα, την επαφή με ΜΜΕ, το στήσιμο των παραστάσεων σε ανοιχτά και κλειστά θέατρα, όλα αποτελούν μέρος της τελετουργικής διαδικασίας μέσα από την οποία προκύπτει, κάθε φορά, η μυστηριακή διάσταση των παραστάσεών της ομάδας. Μια εκδήλωση του Ιερού με τη συμμετοχή ηθοποιών και θεατών που αναβιώνει τη δυνατότητα της κάθαρσης μέσα από τη μεταμορφωτική θεατρική εμπειρία.
Τα βάσανα που πρέπει να υποστεί ο Ράμα και η Σίτα δεν είναι παρά απόψεις των ταλαιπωριών που περνά κάθε άνθρωπος στη ζωή του. Ο Ράμα κατανικά τους πειρασμούς έναν έναν και ολοκληρώνει τον θρίαμβό του νικώντας τον Ραβάνα, τον δαίμονα της σάρκας. Έτσι ξαναβρίσκει τη Σίτα, τη ψυχή του, κατακτώντας και το δικαίωμα της βασιλείας πάνω στο πατρογονικό βασίλειο της Αγιοντία.
Πρέπει να σημειωθεί η άψογη κίνηση απολύτως συντονισμένη και μελετημένη με τη μουσική και συνεπώς με τα φωνητικά που συνοδεύουν την παράσταση και την όρχηση των χορευτών. Νομίζει ο θεατής ότι όλοι οι συντελεστές βρίσκονται σε κάποιον διαλογισμό και βέβαια ο κοινός στόχος είναι η επικράτηση του Καλού, η Ειρήνη, η συμφιλίωση με τους εχθρούς, η ανύψωση σε επίπεδο θεϊκό.
Μια ιδιαίτερη παράσταση που μοιάζει με παραμύθι. Ένα εντυπωσιακό θέαμα με φανταστικά κοστούμια και μάσκες, έντονη ή και χαριτωμένη κίνηση με ζωντανή μουσική και τραγούδι.
Γράφει η Μαρία Μαρή
Θεατρολόγος
Δείτε πληροφορίες για την παράσταση εδώ
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου